Temanın ilk yazısında pandeminin yayılımı ile ilgili başarılı öngörü modellemelerini içeren haberleri öne çıkarmıştım:
Veri Gazeteciliği ve Paradigma Değişimi #1: Modeller
Bu yazıda ise yine pandemiyi ele alan, harita üzerinde görselleştirilen ve veri gazeteciliği açısından önem taşıdığını düşündüğüm haber örneklerini listeliyorum.
1- Amazon’da Koronavirüs krizi: “Botlarda ölüyorlar”
Financial Times editörleri Andres Schipani ve Bryan Harris‘in hazırladığı haber dikkat çekiyor. Brezilya hükümeti son yıllarda sık sık Amazon ormanlarında yarattığı tahribatla gündeme geliyordu. Başkan Bolsonaro’nun otoyol projesini hayata geçirmesiyle birlikte daha önceden balta girmemiş bölgelerde yangınların da ardı arkası kesilmedi ve bu durum Bolsanaro ile ilişkilendirildi. Yerel halk içinde bulunduğu bu sorunlarla birlikte artık Kovid-19 ile de uğraşıyor. Kalabalıklardan uzakta oldukları için bağışıklık sistemlerinin zaten zayıf olduğu düşünülen yerli halkta ölüm vakaları artmaya devam ediyor. FT editörleri, iki krizi bir araya getirerek dünyayı da ilgilendiren yerel bir hikâye oluşturup görselleştirerek sunmuş. Haritada Brezilya’da tahribe uğrayan bölgelere dikkat çekilmiş. Haberin tamamını okumak için:
2- Zenginler New York’tan kaçıyor: Peki virüsten kaçılabilir mi?
Veri gazeteciliği açısından kayda geçmesi gereken haberlerden biri olduğunu düşünüyorum: The Upshot ekibinden Kevin Quealy araştırma güdüsüyle yaklaşarak yeni dönem gazeteciliğin olmazsa olmaz tüm aşamalarını tamamlamış. Pandemiden en çok etkilenen ülkelerden birisi ABD, en çok etkilenen şehirlerden birisi ise New York olmuştu. Yaşanan gelişmelerle birlikte hastalığa yakalanan bireylerin arasında şöhretlerin de olmasıyla (ya da test imkânı bulmasıyla) pandeminin “sınıf” tanımadığı görüşleri yer aldı. NYT haberi ise bizlere bu durumun adeta aksini gösteriyor. New York’un en zengin muhitleri sessizleşmiş ve bölge sakinleri şehri terk etmiş. Yıllık gelir ile doğrudan bir ilişki saptanmış. Veri toplama aşamasına gelirsek, çalışmanın verileri akıllı telefon lokasyonlarından sağlanmış. New York sakinlerinin nereye gittiği ise ayrıca haberde harita üzerinde aktarılmış:
3- İspanya’da Koronavirüs bilançosu: İnteraktif harita
El Pais, manşetten ve sürmanşetten sıkça veri haberlerine yer vererek bu pratiği ne denli önemsediğini gösteriyor. Mariano Zafra, Patricia R. Blanco ve Luis Sevillano Pires‘in hazırladığı rutin Covid-19 haberi her gün güncelleniyor. İnteraktif harita; şehirler, tarih ve vaka durumlarını kavramak açısından bilgi verici duruyor: Habere göz atmak için:
4- Koronavirüs’ten en çok hangi ülkeler etkilendi?
Guardian‘dan Pablo Gutiérrez dünya geneli pandemi verilerini harita ve grafiklerle derlemiş. Habere göz atmak için:
5- Koronavirüsün dünya çapında fiziksel aktivite üzerindeki etkisi
Kovid-19’un etkilerine dair veri odaklı içerik paylaşımları yalnızca haber odaları ile sınırlı kalmadı elbette. Dünya çapında 30 milyonun üzerinde aktif kullanıcıya sahip olduğunu belirten Fitbit, kullanıcılarının fiziksel aktivitelerinde yaşanan değişimleri harita aracılığıyla görselleştirerek paylaşıma sundu:
6- ABD’de sosyal mesafe: Bölgelere ve gelir durumuna göre analiz
Reuters‘tan Chris Canipe‘nin hazırladığı detaylı içerik, ABD’de vatandaşların kullandığı akıllı telefonların lokasyon verilerinden yararlanmış. Haberde eyaletlere ve şehirlere göre ABD vatandaşlarının hareketliliği analiz edilmiş. Bölgelerini değiştiren vatandaşların gelir durumları grafikler aracılığıyla karşılaştırılmış:
7- Koronavirüs’ün ABD boyunca yürüyüşü
The Economist editörleri, ABD’deki virüs yayılımının ürkütücü boyutlarını etkileşimli haritayla ve onu destekleyen grafiklerle masaya yatırmış. Vaka ve ölüm oranlarını ön plana çıkaran haritada ABD’nin güney doğusunun deyim yerindeyse virüse teslim olduğunu ileri sürmek yanlış olmayacaktır.
8- Pandemi dünya genelinde yapılacak seçimleri olumsuz etkiliyor
The Economist editörleri “Daily Chart” sayfalarında, pandeminin demokratik ve/veya otokratik ülkelerde yapılacak genel ve yerel seçimler üzerinde etkilerini ele almış. Veri gazeteciliğinin en önemli çıktıları arasında elbette olaylara “kuşbakışı” gözlemi kazandırması yatıyor. Bununla birlikte bu gözlemin sağladığı yeni bakış açıları da ortaya çıkıyor.
9- Koronavirüs dünyaya nasıl yayıldı?
The Guardian editörleri Seán Clarke, Antonio Voce, Pablo Gutiérrez ve Frank Hulley-Jones Koronavirüs’ün ilk 100 günlük yayılma sürecini Dünya haritası üzerine işledi. Ayrıca bu süreçteki kırılma noktalarını da hikâyeleştirdi. Etkileşimli haberi incelemek için:
sedaterol.com 